Publicatie datum: 10-05-2023
Auteur: Maud Essink

Wanneer spreekt men van stalking en wanneer niet

Stalking wordt in de anti-stalkingwet officieel belaging genoemd. Deze wet maakt het mogelijk om stalking gerichter aan te kunnen pakken. Stalking is volgens het Wetboek van Strafrecht een misdrijf. Het gaat hierbij om het wederrechtelijk, stelselmatig en opzettelijk inbreuk maken op iemand anders persoonlijke levenssfeer met het oogmerk de ander te dwingen iets te doen, iets niet te doen of iets te dulden dan wel vrees aan te jagen. Voorbeelden hiervan kunnen zijn het rondhangen op de plaats waar het slachtoffer werkt, het zich ophouden voor de woning van het slachtoffer of bepaalde pesterijen. Maar voordat je spreekt van stalking moet er aan een aantal vereisten voldaan zijn. Er moet sprake zijn van een:

  1. Een opzettelijke én wederrechtelijke inbreuk op de persoonlijke levenssfeer;
  2. De inbreuk moet stelselmatig zijn;
  3. Het oogmerk van de inbreuk moet het dwingen iets (niet) te doen, iets te dulden of iemand vrees aan te jagen zijn.

Er moet dus sprake zijn van een bepaalde frequentie. Dit houdt concreet in dat er bij één telefoontje geen sprake zal zijn van stalking. Bij tien telefoontjes per dag zal dit wellicht anders zijn. Ook de combinatie van één telefoontje met andere werkwijzen zoals het achtervolgen op straat kunnen ervoor zorgen dat er wel sprake is van stalking. Van belang is dat er sprake is van een bepaalde duur en/of intensiteit.

Stalking is een klachtdelict
Vervolging kan pas plaatsvinden nadat het slachtoffer aangifte heeft gedaan. Dit is een uitzondering in het strafrecht, aangezien normaliter een strafvervolging niet afhankelijk is van een aangifte. De reden hiervoor heeft te maken met de privacy van het slachtoffer. Het slachtoffer kan ervoor kiezen om geen aangifte te doen van de stalking, omdat het slachtoffer bijvoorbeeld een persoonlijke relatie heeft met de verdachte. Het belang (van de privacy) van het slachtoffer is hier meer waard dan het algemeen belang om strafbare feiten te vervolgen.

Recidive
Zoals eerder benoemd moet er bij stalking sprake zijn van stelselmatigheid. Hierbij heeft de verdachte al meerdere keren inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de verdachte. Toch kan stalking als misdrijf meerdere keren voorkomen. Hierbij kan gedacht worden aan het veroordeeld worden van stalking, en hierna toch doorgaan met stalken. Of er kan gedacht worden aan het stalken van meerdere personen.

Wanneer de verdachte meerdere personen stalkt, is het van belang om te beoordelen of de verdachte bijvoorbeeld één echtpaar (twee personen) stalkt of dat de stalking worden gezien als twee aparte misdrijven (twee afzonderlijke personen). Wanneer is sprake is van het laatste zal de maximumstraf met 1/3e verhoogd worden naar vier jaar. De rechter zal echter in beide gevallen rekening houden met het feit dat er meerdere personen gestalkt worden.

Wanneer je veroordeeld wordt voor stalking en daarna je toch weer schuldig maakt aan stalking, is er sprake van recidive. De rechter zal ik dit geval rekening houden met het feit dat de eerste veroordeling er niet voor heeft gezorgd dat het stalken is gestopt. De straf zal hoogstwaarschijnlijk hoger uitpakken. Ook kan een eventueel eerdere voorwaardelijke straf omgezet worden naar een onvoorwaardelijke straf. Wanneer de nieuwe veroordeling binnen vijf jaar plaatsvindt na de vorige veroordeling, wordt ook hier de maximumstraf met 1/3e verhoogd naar vier jaar.

Voorkomen van een veroordeling
Er zijn zoals bovenstaand eerder benoemd een aantal vereisten nodig om tot een veroordeling van stalking te kunnen komen. Er zijn hiermee dan ook enkele grensgevallen denkbaar, waarin goed kan worden beargumenteerd waarom er niet is voldaan aan de genoemde vereisten. Zo kan er worden beargumenteerd dat er geen sprake is het vereiste oogmerk of dat de stelselmatigheid ontbreekt. Het is hierbij van belang dat wanneer u verdacht wordt van belaging, ook wel stalking genoemd, zich laat bijstaan door een advocaat.